Życie codzienne w II RP

autor zdjęcia: Krzysztof Chojnacki/East News

źródło: Rzeczpospolita

Według danych z przeprowadzonego w 1921 r. spisu powszechnego w całym kraju aż 33,1 proc. osób powyżej 10. roku życia nie potrafiło ani czytać, ani pisać

autor zdjęcia: Ignacy Rutkiewicz

źródło: Rzeczpospolita

Według danych z powszechnego spisu z 1931 r. „aż 60,3 proc. mieszkańców kraju utrzymywało się z rolnictwa”. Bieda była powszechna

autor zdjęcia: Ignacy Rutkiewicz

źródło: Rzeczpospolita

Na wizytę w warszawskiej Adrii niewielu było stać. Suto zakrapiany wieczór mógł kosztować nawet kilkaset złotych (ówczesna średnia miesięczna pensja nauczyciela to ok. 300–400 zł)

Uchwalenie przez polski Sejm konstytucji marcowej 1921 r. porządkowało polityczny wymiar funkcjonowania odrodzonej Rzeczypospolitej. Ale nie mniejszym wyzwaniem, przed jakim stanęły polskie elity, było wykonanie skoku cywilizacyjnego dającego szansę wszystkim grupom społecznym na edukację czy choćby poprawę codziennego bytu.

Na początku lat 20. XX wieku niepodległa Polska skupiła się na podnoszeniu się z ekonomiczno-cywilizacyjnej zapaści – po tym, jak przez polskie ziemie przetoczyły się fronty I wojny światowej, a następnie bolszewicka nawałnica, potrzeba było zmian i działań na wielu płaszczyznach. II RP była krajem kontrastów gospodarczych i społecznych, rozpiętym w czasie między reliktami państwa szlacheckiego sprzed rozbiorów i nowoczesną Europą, poskładanym z trzech pozaborczych regionów kształtowanych ponad stulecie przez tradycje najeźdźców, państwem, które mimo to chciało zaistnieć jako pełnowartościowy uczestnik europejskiego „tu i teraz”.

Nim nastał polski złoty

Porządkowanie odrodzonej Rzeczypospolitej nie mogłoby się udać bez unormowania kwestii finansowych. Najpierw wszelkie pozaborowe waluty pozostające w obiegu rząd postanowił zastąpić tzw. marką polską. Jak możemy przeczytać w arcyciekawej książce „Przedwojenna Polska w liczbach” (Bellona 2020), „Najszybciej rzecz przeprowadzono w Wielkopolsce, gdzie marki niemieckie były wymieniane na polskie w dawnej relacji 1 do 1. Operacja doszła do skutku w listopadzie roku 1919. W Galicji i na obszarze dawnej okupacji austro-węgierskiej proces usuwania koron z obiegu potrwał do marca 1920 r. Do lipca 1921 r. zakazano używania rubli na całym terytorium...